Endişeli Türkiye

…Yeni dizideki filmlerden ikisi, ilk festivalde Üçüncü Sayfa ile özgünlük, hayal gücü ve yetenek sergilemiş olan Zeki Demirkbuz’a ait. Ancak o günden bu güne Varoluşçuluk 101 dersine yazılmış olmalı, çünkü son filmlerinden bezgin bir melâl, absürd ve nihilism yayılıyor. Buna rağmen, Demirkubuz bu bilinen malzemeye enerjik bir uslup ve tutkulu bir kendini adayış getiriyor. Bu da onun izlenmeye değer bir sanatçı olduğunu kanıtlıyor.

Bu iki film, “Karanlık Hakkında Öyküler” adını taşıyan, henüz tamamlanmamış bir üçlemenin parçaları.Yazgı (2001; 18 Nisan, 19:30, yönetmenin katılımıyla), Albert Camus’nün Yabancı adlı romanından esinlenmiş ama Jonathan Parker’ın yakın geçmişte Herman Melville’den başarıyla uyarladığı “Kâtip Bartleby”yi hatırlatarak başlar. Bartleby’nin sloganı “Tercih etmem” yerine, bir gümrük bürosunda çalışan Musa, yaşamına müdahale eden her şeye “Fark etmez” diyerek cevap verir. 

Annesi ölür, evlenir, karısı tarafından aldatılır, cinayetle suçlanır—fark etmez. Bir başkası için fark etmeli mi? Demirkubuz’un uzun sahneleri, asgariye indirilmiş diyalogları, hareketli durumlara sahneler arasında ya da kadraj dışında yer vermesi tekniği filme korku, gerilim ve boşluğun tadını katıyorsa da sonunda saçmalığa boyun eğiyor.  Musa’yla savcı arasında özgürlük, yazgı, insanın doğası gibi konuları kapsayan, Absürd’ü absürd kılan uzun bir konuşma geçer. (Savcı: “Yaşamın, bir zamanlar okuduğum bir Fransız romanındaki karakterin yaşamına benziyor...”)

Dersin Camus bölümünü tamamladıktan sonra, Sartre’a ve “Cehennem, başkalarıdır” düşüncesine geçiyoruz. İtiraf’ın (2001; 19 Nisan, 13:00, yönetmenin katılımıyla) 
karısının kendisini aldattığını düşünen iş adamı kahramanı, her şeyi çok ciddiye alır. Endişelerinde haklı olma ihtimali yüksektir, çünkü karısı, yıllar önce en iyi arkadaşını aldatmıştır—kendisiyle— ve arkadaşı intihar etmiştir. Bergmanesk psikolojik dram geliştikçe, fimin adındaki itiraf beklenmedik bir kaynaktan gelir; çözülüm öldürücü ama aynı zamanda da yaşamı onaylayıcıdır. Güçlü oyuncu kadrosu ve sıkı yönetmen kontrolü bu filmi duygusal açıdan tüketici bir antrenman yapıyor.

Peter Keough. The Providence Phoenix. 16-22 Nisan 2004. 

Kısaltılarak alınmış ve İngilizce’den çevrilmiştir.